Βούλα Μακρινού : Η "Δασκάλα της Χρονιάς" στις Η.Π.Α με καταγωγή απο την Ελευσίνα(Συνέντευξη)

Μια γλώσσα, που την έφτιαξαν οι Ελληνες και την τήρησαν με θρησκευτική προσήλωση κι ανεξάντλητη αντοχή, μέσα στις πιο δυσμενείς εκατονταετίες. Μια γλώσσα, που για 40 αιώνες συνεχίζει να κρατάει τα σκήπτρα της πιο αρμονικής και πιο τέλειας έκφρασης της ανθρώπινης σκέψης. Μια γλώσσα, που γέννησε τις επιστήμες και τις τέχνες, τα Μαθηματικά, τη Φυσική, την Αστρονομία, τη Νομική, την Ιατρική, την Ιστορία, τη Γλωσσολογία και τόσα άλλα αμέτρητα. Μια γλώσσα που την έχουν υμνήσει όλοι όσοι κατανόησαν τη διαχρονική της αξία και δύναμη. Εμείς οι σύγχρονοι Ελληνες, και ιδιαίτερα οι Ελληνες της Διασποράς, έχουμε ηθική υποχρέωση να τη διαφυλάξουμε και να τη μεταδώσουμε στις νεότερες γενιές.

Οι ολοένα περισσότερες, ενδυναμωμένες φωνές για τη σωτηρία της είναι ένα συγκλονιστικό, παρηγορητικό δείγμα ανάληψης ευθυνών, εν μέσω κατακλυσμιαίων γεγονότων, απέναντι στις επόμενες γενιές. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το γλωσσικό μαρασμό, που έχει αρχίσει να γίνεται αισθητός στις ελληνικές κοινότητες της Αμερικής; Πώς θα μεθοδεύουμε τη σωτηρία της ελληνικής γλώσσας, της κιβωτού του πολιτισμού μας, αλλά κυρίως δημιουργού του πολιτισμού μας;

Η Βούλα Μακρινού,  μια δασκάλα που έχει πάθος με την ελληνική γλώσσα και την διδάσκει για να μην παγώσει η Ελλάδα στις φλέβες μας, αλλά να τρέχει μέσα μας σαν αίμα ζεστό μαζί με τη γλώσσα και την πολιτιστική μας κληρονομιά, συμπαρασύροντας στο διάβα της κάθε εμπόδιο, μας υποβάλλει τα διαπιστευτήριά της.

Πείτε μας λίγα λόγια για τα παιδικά σας χρόνια.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελευσίνα, αλλά οι ρίζες μου είναι από τη Μικρά Ασία. Ο πατέρας μου ήταν ράφτης και είχε δυο καταστήματα: ένα στην Αθήνα και αργότερα άλλο ένα στην Ελευσίνα, όπου εργαζόταν και η μητέρα μου. Εχω έναν μεγαλύτερο αδελφό, που αγαπώ και τον θαυμάζω για τη καθαρότητα του πνεύματός του και το πάθος του προς τη τέχνη και την ελληνική μουσική, ο οποίος έφυγε για σπουδές στη Νέα Υόρκη, όταν εγώ ήμουν ακόμα στο Δημοτικό. Από τα παιδικά μου χρόνια οι πιο έντονες και ευτυχισμένες στιγμές είναι τα ταξίδια που κάναμε οι τέσσερίς μας εξερευνώντας διαφορετικά μέρη της Ελλάδας. Ο πατέρας μου είχε ένα «Fiat 127» και με αυτό ταξιδεύαμε κάθε Αύγουστο, από Μακεδονία μέχρι Πελοπόννησο, και σε πολλά νησιά. Αισθάνομαι ότι αυτά τα ταξίδια ήταν το έναυσμα της συνειδητοποίησης της αξίας της ελληνικής γλώσσας και κουλτούρας. Σε κάθε πόλη και σε κάθε χωριό ερχόμασταν σε επαφή με τον τρόπο ζωής, βιώναμε τα έθιμα και τις παραδόσεις μας.

Πώς ήρθατε στην Αμερική και ποια ήταν η πορεία σας;

Μετά την αποφοίτηση από το λύκειο ήρθα στη Νέα Υόρκη όπου βρισκόταν ο αδελφός μου για να συνεχίσω τις σπουδές μου. Αποφοίτησα από το Queens College με πτυχίο Ψυχολογίας και αμέσως μετά άρχισα να εργάζομαι στο Καθεδρικό Σχολείο της Αγίας Τριάδας στη Νέα Υόρκη για έντεκα συναπτά έτη. Ταυτόχρονα με την εργασία μου στο σχολείο, έκανα μεταπτυχιακές σπουδές στην Κοινωνιολογία και αργότερα δεύτερο μεταπτυχιακό στην ειδική εκπαίδευση. Τα τελευταία επτά χρόνια διδάσκω στο ημερήσιο αμερικανικό σχολείο QSAC στο Whitestone, σε παιδιά με αυτισμό, ως δασκάλα ειδικής αγωγής. Επίσης, εδώ και δεκαοκτώ χρόνια υπηρετώ στο σχολείο του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Μανχάταν, στο απογευματινό σχολείο του Αγίου Δημητρίου στο Μέρρικ για επτά χρόνια και στον Αγιο Δημήτριο στην Τζαμάικα για πρώτη χρονιά.

Αγαπάτε την ελληνική γλώσσα. Γιατί;

Αγαπώ τη γλώσσα του Ομήρου και του Θουκυδίδη, του Σοφοκλή και του Αριστοτέλη, τη γλώσσα των Αγίων Γραφών, των βυζαντινών χρονογραφημάτων, τη γλώσσα του Σολωμού και του Κάλβου, του Παλαμά, του Ελύτη και του Ρίτσου, όπως και τόσων άλλων αρχαίων και σύγχρονων Ελλήνων. Η ελληνική γλώσσα είναι ένας από τους πιο βασικούς δεσμούς με την μητέρα πατρίδα. Εδώ στην Αμερική και ιδιαίτερα στη Νέα Υόρκη, σε μια τόσο πολυπολιτισμική κοινωνία, το να γνωρίζουν τα παιδιά μας την καταγωγή τους, τη γλώσσα των προγόνων τους και τη κουλτούρα τους είναι σημαντικό για την αυτοπεποίθησή τους και την κατανόηση της ταυτότητάς τους. Το να μπορούμε να μιλάμε Ελληνικά είναι αυτό που μας κρατάει σε μια ζωντανή σχέση με την πατρίδα και με τους ανθρώπους μας εδώ στην Αμερική.

Η γλώσσα μας είναι αυτό που μας κάνει να διαφέρουμε από τους άλλους, να ξέρουμε ποιοι είμαστε.
Γι’ αυτόν τον λόγο αποφάσισα, όπου βρεθώ κι όπου σταθώ στη Νέα Υόρκη, να παροτρύνω τους Ελληνες να στέλνουν τα παιδιά τους στα ελληνικά σχολεία, για να μάθουν τη γλώσσα μας.

Στην προσπάθειά σας αυτή έχετε βοήθεια;

Ολα αυτά τα χρόνια είχα την τιμή να συνεργαστώ με πολλούς αξιόλογους δασκάλους και διευθυντές, που αφιέρωσαν τη ζωή τους στα ελληνικά σχολεία. Κάποιοι από αυτούς έγιναν πρότυπά μου και τους ευχαριστώ. Σε όλα τα σχολεία όπου δίδαξα και διδάσκω έχω δημιουργήσει επαγγελματικές και προσωπικές σχέσεις με πολλούς συναδέλφους και με οικογένειες μαθητών, που πιστεύω ότι θα κρατήσουν για μια ζωή.

Τι έχει αλλάξει στα ελληνικά σχολεία από τότε;

Τολμώ να πω ότι έχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Οπως όλοι έχουμε συνειδητοποιήσει, στις περισσότερες οικογένειες η ελληνική γλώσσα δεν αποτελεί μέσο επικοινωνίας. Οι προτεραιότητες των παιδιών έχουν αλλάξει κατά πολύ. Τα παιδιά πλέον έχουν άλλες ανάγκες και μαθαίνουν μέσω της τεχνολογίας. Αυτό δεν βοηθάει ιδιαίτερα τα ελληνικά σχολεία επειδή δεν αξιοποιούμε τα μέσα που μας προσφέρονται.
Παλιότερα τα παιδιά που μιλούσαν την ελληνική γλώσσα περισσότερο·ήταν παιδιά μεταναστών, πρώτες γενιές ομογενών. Πλέον επιβάλλεται η ελληνική γλώσσα να διδάσκεται όχι σαν δεύτερη, αλλά έως ξένη γλώσσα, επομένως πρέπει να αλλάξει ο τρόπος διδασκαλίας.

Η ελληνική γλώσσα μπορεί να διατηρηθεί κάτω από αυτές τις συνθήκες;

Θεωρώ πως μπορεί, αλλά πρέπει να αλλάξουμε τα δεδομένα. Πρέπει να δημιουργηθούν ομάδες που θα συνεργαστούν και θα γράψουν βιβλία προσαρμοσμένα στις καινούργιες ανάγκες. Καθηγητές πανεπιστημίου, ψυχολόγοι, δάσκαλοι, γλωσσολόγοι πρέπει να μαζευτούν και να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρά το καυτό αυτό θέμα.

Υπάρχει εδώ στην Αμερική τέτοιο δυναμικό;

Kαι βέβαια υπάρχουν άνθρωποι που θα μπορούσαν να συνεργαστούν και να αντιμετωπίσουμε το θέμα με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει το Γραφείο Παιδείας της Αρχιεπισκοπής σε συνεργασία με το Γραφείο Παιδείας του Προξενείου να αναλάβουν υπό την αιγίδα τους αυτή την προσπάθεια εκσυγχρονισμού της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας.

Τα παιδιά έχουν αλλάξει;

Συμφωνώ ότι τα παιδιά έχουν αλλάξει. Το πρόγραμμά τους είναι πολύ φορτωμένο. Ζούνε σε πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον και δουλεύουν σκληρά για να καταφέρουν να μπουν σε ένα καλό λύκειο και έπειτα σε ένα καλό πανεπιστήμιο. Επομένως, ο ελεύθερος χρόνος τους είναι πολύ περιορισμένος. Τα ελληνικά σχολεία, όπως λειτουργούν, δεν είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των σημερινών παιδιών για να μάθουν με ευκολία και ευχαρίστηση την ελληνική γλώσσα. Τα σχολεία μας χρειάζεται να εκσυγχρονιστούν για να γίνουν πιο προσιτά και ευχάριστα στα παιδιά. Διαδραστικοί πίνακες, λογισμικά με διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια για την ελληνική γλώσσα και χώροι για διάφορες δραστηριότητες είναι μια μορφή εκσυγχρονισμού των σχολείων μας. Υπάρχουν μεμονωμένες προσπάθειες εκσυγχρονισμού όπως αυτή του λογισμικού Rebooting Greek Schools in the Diaspora, το οποίο δημιουργήθηκε από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος του πανεπιστημίου Simon Fraser του Καναδά με τη βοήθεια του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Προσπάθειες σαν κι αυτή πρέπει να γίνουν ευρέως γνωστές. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ηλεκτρονικά λογισμικά από αρκετούς φορείς, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν για την εκμάθηση της ελληνικής Γλώσσας.

Εσείς έχετε προσαρμόσει τη διδασκαλία σας;

Προσπαθώ να προσαρμόζω τη διδασκαλία μου ανάλογα με τις γνώσεις των παιδιών που διδάσκω. Γνωρίζω ότι τα παιδιά μέχρι την τετάρτη δημοτικού δεν διδάσκονται γραμματική στα αμερικανικά σχολεία. Προσπαθώ να διδάξω την γραμματική με διαδραστικό τρόπο. Στόχος μου είναι τα παιδιά να μαθαίνουν να ρωτούν και να απαντούν χρησιμοποιώντας σωστά ελληνικά, χωρίς να κατανοούν πάντα τον κανόνα, μέσα από τον διάλογο και το παιχνίδι.
Οταν μπεις μέσα στην τάξη και τα παιδιά δεν μιλάνε καθόλου ελληνικά και ξεκινήσεις να τους κλείνεις το ρήμα «Εγώ είμαι» τι θα καταλάβουν; Τα παιδιά δεν έχουν μάθει να κλείνουν το ρήμα «to be» με αυτόν τον τρόπο. Επομένως πρέπει να μάθουν τη γλώσσα με μεθόδους προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους και στις γνώσεις τους.

Ποια είναι η εικόνα σας για τα παιδιά εδώ;

Κάποτε το παιχνίδι ήταν απόλυτα συνυφασμένο με τη λέξη παιδί. Οταν λέγαμε παιχνίδι εννοούσαμε το να κάνουν τα παιδιά κούνια, να παίζουν κρυφτό, κυνηγητό, να ανεβαίνουν στα ποδήλατα και να κάνουν αγώνες, να σκαρφαλώνουν στα δέντρα, να περνάνε ώρες κατασκευάζοντας πράγματα. Τα παιδιά έβγαιναν έξω από το πρωί, έπαιζαν όλη τη μέρα. Μπορεί να μην είχαν ηλεκτρονικά παιχνίδια, υπολογιστές ή το διαδίκτυο, αλλά είχαν φίλους. Σήμερα η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική:
η έλλειψη χρόνου, η περιορισμένη δυνατότητα των γονιών να βρουν συνομήλικα παιδιά με τα παιδιά τους, ο περιορισμένος χώρος για να παίξουν και οι χίλιοι δυο κίνδυνοι που παραμονεύουν. Ετσι, το παιδί αναγκάζεται να κλειστεί στον περιορισμένο χώρο του σπιτιού, να κάνει παρέα κυρίως με ενήλικες ή να περνάει την ώρα του μπροστά σε μια οθόνη. Θεωρώ ότι είναι μια νέα παγκόσμια πραγματικότητα.

Αισιόδοξη ή απαισιόδοξη για το μέλλον της ελληνικής παιδείας;

Δεν είμαι αισιόδοξη, αλλά ούτε και απαισιόδοξη. Ανησυχώ μόνο, γιατί τα ελληνικά ημερήσια σχολεία κλείνουν.

Ποιοι είναι υπεύθυνοι γι’ αυτήν την κατάσταση;

Την ευθύνη την φέρνουμε όλοι εμείς που ασχολούμαστε με την Παιδεία και γενικότερα όλη η Ομογένεια. Αυτό που προκαλεί μεγάλη λύπη είναι ότι οι πρώτοι Ελληνες που ήρθαν εδώ, αν και πολύ φτωχοί, έδιναν χρήματα και έφτιαξαν σχολεία από το υστέρημά τους. Τα σχολεία που έχουμε είναι από το υστέρημα των ομογενών που πάλεψαν να στήσουν μια μικρή Ελλάδα στην Αμερική. Σήμερα σταδιακά οι ομογενείς αποσύρονται, υπάρχει έλλειψη μαθητών στα ελληνικά σχολεία με αποτέλεσμα οι δάσκαλοι να μην πληρώνονται καλά και πολλά ελληνικά σχολεία να έχουν κλείσει.

Εσείς σαν εκπαιδευτικός πώς αντιλαμβάνεστε το χρέος σας για τη διατήρηση της γλώσσας και του πολιτισμού μας;

Θεωρώ ότι είναι δύσκολος ο ρόλος μου. Πρωταρχικός μου στόχος είναι τα παιδιά να αγαπήσουν τα Ελληνικά και τον ελληνικό πολιτισμό. Θέλω τα παιδιά να έχουν μια υγιή σχέση με την Ελλάδα. Να πηγαίνουν στην Ελλάδα και να νιώθουν ότι πηγαίνουν στο σπίτι τους. Υπάρχουν παιδιά που πάνε στην Ελλάδα συχνά, αγαπούν τη χώρα, έρχονται σε επαφή με τον ελληνικό τρόπο ζωής, εξασκούν τη γλώσσα περισσότερο. Αλλα παιδιά όμως δεν πάνε τόσο συχνά στη Ελλάδα. Ο δικός μου ο στόχος είναι να τα κάνω να αγαπήσουν την Ελλάδα και να είναι φιλέλληνες και ας μη μιλάνε πολύ καλά τα Ελληνικά. Γι’ αυτό, χρησιμοποιώ άλλους τρόπους να διδάξω τουλάχιστον την κουλτούρα μας μέσα από το χορό, το τραγούδι, τη μυθολογία και το παιχνίδι παρέχοντάς τους την ασφάλεια ότι ανήκουν σε μια ομάδα που έχει μια πολιτιστική ταυτότητα.

Πώς αντιλαμβάνεστε το χρέος όλων μας;

Οι Ελληνες της ομογένειας πρέπει να ενωθούμε και ο καθένας από τη θέση του(με τις γνώσεις του ή τις οικονομικές του δυνατότητες) να βοηθήσουμε την ελληνική παιδεία και την γλώσσα. Ολοι πρέπει να συνεργαστούμε, κράτος, πανεπιστημιακοί, Εκκλησία, παιδαγωγοί και γιατί όχι οι άνθρωποι της ελληνικής τέχνης και του πολιτισμού. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε τα λάθη του παρελθόντος και να δουλέψουμε μαζί για τα Ελληνικά Γράμματα. Ετσι, θα σπάσουμε τα στερεότυπα της διχόνοιας που μας ακολουθούν τόσα χρόνια. Δεν είναι δύσκολο. Χρειάζεται καλή θέληση, αξιοκρατία και να συμβάλλουμε ουσιαστικά. Να δουλέψουμε δημιουργικά.

Πείτε μου επιγραμματικά ποια είναι τα σημεία στα οποία μπορεί να στηριχτεί η σωστή εκμάθηση της γλώσσας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς;

Το παιδαγωγικό πλάνο (curriculum) των ελληνικών σχολείων είναι σημαντικό να είναι ισάξιο των αναγνωρισμένων δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων. Θεωρώ ότι πρέπει να δώσουμε έμφαση στην Κλασσική Παιδεία (αρχαία ελληνικά , θέατρο, μεταφρασμένη ελληνική λογοτεχνία). Τα Ημερήσια Ελληνικά Σχολεία θα μπορούσαν να προσφέρουν τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών με τον ίδιο τρόπο που στα αντίστοιχα αξιόλογα ιδιωτικά αμερικανικά σχολεία διδάσκονται τα Λατινικά. Το τραγούδι, ο χορός, οι τέχνες, είναι εξαίρετες μέθοδοι καλλιέργειας του ελληνικού πνεύματος.
Το σχολικό περιβάλλον πρέπει να είναι ζεστό, φιλόξενο και ελκυστικό για τους μαθητές.
Επιπλέον, να υπάρχει συνέπεια στον τρόπο προγραμματισμού των προσφερόμενων μαθημάτων. Θεωρώ ότι αυτό είναι εφικτό. Θέλει, σε τελική ανάλυση, συντονισμό και καλή συνεργασία.

"ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΥΡΗΞ"

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΕΔΩ