Η ΑΝΤΙΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΗ ΜΕΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Με απόλυτη κατάπληξη ακούσαμε να ανακοινώνεται από την ΔΙΣ ότι εφέτος λόγω των ειδικών συνθηκών εξ αιτίας του covid-19 θα μετατεθεί ο εορτασμός της Αναστάσεως τρεις ώρες νωρίτερα από την δωδεκάτη νυκτερινή. Και διερωτώμεθα για ποια από όλες τις παραβάσεις να κλαύσουμε; Για την καταπάτηση της Αγίας Γραφής; Για την αθέτηση της Κανονικής Παραδόσεως της Εκκλησίας μας; Για την βεβήλωση της νηστείας του Μ. Σαββάτου; Για την εξομοίωση του Ορθοδόξου Χριστιανικού Πάσχα με εκείνο των Εβραίων;
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Στην Καινή Διαθήκη, αν και δεν αναφέρεται η ακριβής ώρα της Αναστάσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, εν τούτοις δίνονται χρονικοί προσδιορισμοί, οι οποίοι μας παρέχουν την δυνατότητα να την προσδιορίσουμε.
Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος διασώζει ότι «Οψέ σαββάτων, τη επιφωσκούση εις μίαν σαββάτων, ήλθεν Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία θεωρήσαι τον τάφον» (Ματθ. 28, 1). Η λέξη «οψέ» εδώ είναι πρόθεση, η οποία, όταν συντάσσεται με γενική, σημαίνει «κατόπιν, μετά ταύτα» (Δημητράκος, 10, σ. 5316) και δεν έχει σχέση με την λέξη «οψία» που σημαίνει «εσπέρα».
Στο χωρίο αυτό σαφέστατα φανερώνεται ότι ομιλούμε περί της επομένης του Σαββάτου ημέρας. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς προσδιορίζει έτι περισσότερο τον χρόνο της Αναστάσεως, όταν μας αναφέρει ότι οι Μυροφόρες «τη μια των σαββάτων όρθρου βαθέως επί το μνήμα ήλθον φέρουσαι α ητοίμασαν αρώματα» (Λουκ. 24, 1).
Κατ᾽ αρχήν η φράση «τη μια των σαββάτων» δηλώνει κι εδώ ότι πρόκειται για την επομένη ημέρα του Σαββάτου. Ο όρος «όρθρος» σημαίνει τον «ολίγον προ της εω, μικρόν προ της αυγής χρόνο, τα χαράματα, την χαραυγή» (Δημητράκος, τ. 10, σ. 5218), ενώ η φράση «όρθρου βαθέως» φανερώνει ότι η ώρα ήταν μετά το μεσονύκτιο, όταν, ενώ έχει αρχίσει να υποχωρεί η νύκτα, το σκοτάδι είναι ακόμη πυκνό.
Κι εδώ ταιριάζει η μαρτυρία του Ευαγγελιστού Ιωάννου: «Τη δε μια των σαββάτων Μαρία η Μαγδαληνή έρχεται πρωΐ σκοτίας έτι ούσης εις το μνημείον» (Ιωάν. 20, 1).
Έχουμε λοιπόν από το Ιερό Ευαγγέλιο τους εξής ξεκάθαρους προσδιορισμούς της ημέρας και της ώρας της Αναστάσεως του Θεανθρώπου Κυρίου μας. Ήταν η επομένη του Σαββάτου, μετά το μεσονύκτιο. Πριν αρχίσει να φανερώνεται το πρώτο φως της ημέρας, η Ανάσταση του Χριστού είχε συντελεσθεί.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω η Ανάσταση του Χριστού έγινε τρεις ημέρες μετά τον Θάνατό Του, όπως ο Ίδιος ο Θεάνθρωπος Κύριος είχε πολλές φορές προείπει (Πρβλ. Λουκ. 9, 21. Μαρκ. 8, 31. 9, 31. 10, 34. Ιωάν. 2, 19-22). Εξάλλου αυτό το μαρτυρούν και οι ίδιοι οι σταυρωτές Του (Πρβλ. Ματθ. 27, 63).
Οι τρεις ημέρες υπολογίζονται σωστά, κατά τους Ματθαίο Βλάσταρη (Ράλλη - Ποτλή, Σύνταγμα 6, σ. 427) και Νικόδημο Αγιορείτη (Πηδάλιο, σ. 298), εφόσον ως αρχή της ημέρας υπολογιζόταν από τους επιστήμονες της εποχής εκείνης η εβδόμη νυκτερινή (1η π.μ.) και τέλος της η έκτη νυκτερινή (12η μεσάνυκτα). Οπότε ο,τι γινόταν ανάμεσα σε αυτά τα δύο χρονικά σημεία θεωρείται ότι έγινε σε μία ημέρα.
Ο Κύριός μας απέθανε την Παρασκευή (πρώτη ημέρα), ακολουθεί το Σάββατο και επειδή έφθασε και η εβδόμη ώρα της νυκτός της προ της Κυριακής, λογίζεται και η Κυριακή τρίτη ημέρα (Βαλσαμών, Ράλλη - Ποτλή, Σύνταγμα 2, σ. 515). Να γιατί είναι άκρως σημαντικό να εορτάσουμε την Ανάσταση του Χριστού μετά την 12η νυκτερινή του Σαββάτου και δεν αποτελεί το γεγονός αυτό παρωνυχίδα η ανούσια λεπτομέρεια.
Εξάλλου γι᾽ αυτόν τον λόγο και η ημέρα της Κυριακής είναι κατά την διάρκεια όλου του έτους ημέρα αναστάσιμος. Ήδη από τους Αποστολικούς χρόνους είχε καθιερωθεί και ετιμάτο με λαμπρότητα η ημέρα αυτή ως η ημέρα του Αναστάντος Κυρίου. (Φειδάς, Εκκλησιαστική Ιστορία Α´, σ. 272).
Αυτή η αιώνια αλήθεια περί της τριημέρου Αναστάσεως του Θεανθρώπου Κυρίου κηρύσσεται πλέον ως δόγμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας και έχει συμπεριληφθεί στο Σύμβολο της Πίστεως: «... παθόντα και ταφέντα και αναστάντα τη τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς». Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λύνει την απορία, για ποιο λόγο είναι «τριήμερος η ταφή». «Ίνα βραδύναντος του θανάτου και διά της βραδύτητος αναμφισβήτητος της αναστάσεως η απόδειξις γένηται». Έτσι φιμώνονται όσοι πρεσβεύουν ότι «δοκήσει έπαθεν» ο Θεάνθρωπος Κύριος. (Κατήχ. Β´, Παπαδόπουλος - Κεραμεύς, σ. 159).
Πρέπει ἀκόμη νὰ προσθέσουμε ὅτι οἱ ἑορτὲς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας δὲν εἶναι φολκλορικὲς ἐκδηλώσεις καὶ ἐθιμοτυπικὲς διαδικασίες γιὰ νὰ ἐκτονωθεῖ τὸ θρησκευτικὸ συναίσθημα τοῦ χριστιανοῦ, ἀλλὰ συνιστοῦν ὀντολογικὴ βίωση τῶν γεγονότων τῆς Θείας Οἰκονομίας. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ καὶ οἱ ὑμνωδοὶ χρησιμοποιοῦν χρόνο ἐνεστώτα, ὅταν ἀναφέρονται σὲ αὐτά. «Σήμερον γεννᾶται... σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου... σήμερον σωτηρία τῷ κόσμῳ γέγονεν... σήμερον ὁ Χριστὸς θάνατον πατήσας...».
Και εδώ ακριβώς αρχίζει το πρόβλημα.
Πως θα εορτάσουμε την Ανάσταση του Κυρίου, χωρίς να έχουν παρέλθει οι τρεις ημέρες από τον εορτασμό του επί του Σταυρού θανάτου Του; Πως θα παραβλέψουμε την Καινή Διαθήκη, τα ίδια τα λόγια του Θεανθρώπου Κυρίου και το Σύμβολο της Πίστεώς μας; Πως θα καταλύσουμε την νηστεία πριν συμπληρωθούν οι ημέρες του χαροποιού πένθους και πριν συμπληρωθεί ο χρόνος για την κοσμοσωτήρια Ανάσταση του Νικητού του θανάτου, Κυρίου μας Ιησού Χριστού;
Ο 89ος κανόνας της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου διακελεύει σχετικά με το θέμα μας: «Τας του σωτηρίου πάθους ημέρας, εν νηστεία, και προσευχή, και κατανύξει καρδίας επιτελούντας, χρη τους πιστούς περί μέσας της περί το μέγα σάββατον νυκτός ώρας απονηστίζεσθαι, των θείων Ευαγγελιστών Ματθαίου και Λουκά, του μεν, διά του, Οψέ σαββάτων ρήματος. του δε, διά του, Όρθρου βαθέος, την βραδύτητα της νυκτός υπογραφόντων» (Ράλλη - Ποτλή, Σύνταγμα 2, σ. 513).
Στον κανόνα αυτό διαλαμβάνονται δύο βασικά στοιχεία. Το ένα δογματικό και το άλλο πρακτικό. Το πρώτο είναι η επιβεβαίωση ότι η καθόλου Ορθόδοξος Εκκλησία αποδέχεται ως χρόνο Αναστάσεως του Χριστού τα χαράματα της Κυριακής και το δεύτερο είναι η κατάλυση της νηστείας κατ᾽ αυτήν την χρονική στιγμή.
Επιπροσθέτως ο Διονύσιος Αλεξανδρείας παραγγέλλει ξεκάθαρα ότι «μετά τον της Αναστάσεως του Κυρίου ημών καιρόν χρη της εορτής και της ευφροσύνης ενάρχεσθαι» και ο Ζωναράς ερμηνεύει ότι «περί μέσας νύκτας του μεγάλου Σαββάτου, φησί, δείν απονηστίζεσθαι, τας άλλας ημέρας του πάθους εν νηστεία, και κατανύξει, και προσευχή διάγοντας» (Ράλλη - Ποτλή, Σύνταγμα 4, σσ. 3, 5).
Αν εφέτος εορτάσουμε το Πάσχα τρεις ώρες νωρίτερα, θα καταλύσουμε κατά την ημέρα του Μ. Σαββάτου, το μόνο Σάββατο, το οποίο νηστεύουμε, επειδή ο Κύριός μας βρίσκεται ακόμη στον Άδη. Δεν θα μολύνουμε έτσι το ιερώτερο Σάββατο του έτους; Δεν θα ομοιάσουμε με τους Εβραίους, οι οποίοι εορτάζουν το δικό τους Πάσχα ημέρα Σάββατο και μόλις βραδυάσει καταλύουν την νηστεία; (Βλ. Φειδά, Εκκλησιαστική Ιστορία Α´, σ. 274 και ΘΗΕ 10, στ. 115).
Το ψευδεπιχείρημα ότι μετά τον Εσπερινό μιάς εορτής έχει ήδη αρχίσει η εορτή είναι τουλάχιστον αφελές και δεν αφορά στο θέμα μας, το οποίο είναι πρωτίστως δογματικό. Εδώ δεν ομιλούμε για Τυπικό ούτε πρόκειται για μικροκαυγαδάκια μεταξύ τυπικολόγων.
Ο Εσπερινός είναι εισαγωγική της εορτής ακολουθία και όχι η ίδια η εορτή. Είναι «το προοίμιο των ακολουθιών της επαύριον, αλλά και η τελευταία προσευχή της απερχομένης ημέρας». (Γ. Μπακατώρος, «Εσπερινός», ΘΗΕ 5, στ. 914).
Γι᾽ αυτό και δεν καταλύεται η νηστεία μετά τον Εσπερινό των εορτών, αλλά μετά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας της εορτής, αφού έχη παρέλθει ο όρθρος και έχει ανατείλει ο ήλιος. Και εδώ διαπιστώνουμε ότι στην Ορθόδοξο Λατρεία ενώ για τις ιερές Ακολουθίες ακολουθούμε την εβραική αντίληψη για τον χρόνο (αφετηρία της ημέρας μετά την δύση του ηλίου, νυχθήμερο), για την νηστεία ακολουθούμε την ελληνορωμαική αντίληψη του χρόνου, το ημερονύκτιο, όπου αρχή της ημέρας είναι η ανατολή του ηλίου. (Φουντούλης, Τελετουργικά θέματα, σ. 32).
Αν ήθελε κανείς να επικαλεσθεί τις ειδικές συνθήκες, τις οποίες βιώνουμε τον τελευταίο χρόνο, θα μπορούσε με μια πρώτη ματιά να διαπιστώσει ότι η προς τα πίσω μετάθεση της τελετής της Αναστάσεως δεν επιλύει το πρόβλημα του πιθανού συνωστισμού των πιστών, αλλά μάλλον το επιτείνει. Βεβαίως, το να ομιλούμε για θάνατο και ταυτόχρονα να γιορτάζουμε την νίκη επί του θανάτου είναι σχήμα οξύμωρο.
Αλλά ας μην θίξουμε το θέμα αυτό τώρα. Το σίγουρο πάντως είναι ότι αν η μετάθεση της ώρας γινόταν προς τα εμπρός, δηλαδή τα χαράματα της Κυριακής και πιο σωστά θα ήταν Αγιογραφικώς και δεν θα θιγόταν το βασικό αυτό στοιχείο της πίστεώς μας και λιγώτερα προβλήματα θα υπήρχαν σε σχέση με τον πολυδιαφημισμένο συνωστισμό.
Επίσης και το καυτό ζήτημα της τελέσεως δύο Θείων Λειτουργιών από τον ίδιο ιερέα στο ίδιο Θυσιαστήριο είναι ανεπίτρεπτο, αντικανονικό και εκφυλίζει το Μυστήριο των Μυστηρίων, υποβιβάζοντάς το σε διαδικασία κοπτικής-ραπτικής κατά το δοκούν των Παπικών και εκείνων που θέλουν να τους ομοιάσουν.
Δεν είναι η Αναίμακτος Θυσία του Θεανθρώπου Κυρίου θέατρο και παράσταση, για να την παίζουμε όποτε θέλουμε ούτε είναι κοινή τροφή το Θεανθρώπινο Σώμα και Αίμα, για να λαμβάνεται πολλές φορές την ημέρα. Στην Θεία Λειτουργία τελεσιουργείται αυτή Αύτη η Θυσία του Θεανθρώπου Κυρίου, η οποία δεν μπορεί με τρόπο ανοίκειο και βλάσφημο να διπλασιασθεί. Ο Θεός ας συγχωρήσει την ιεροσυλία μας!
Δυστυχώς, η αποδόμηση των ιερών και των οσίων μας δεν έχει τέλος. Η ολισθηρότητα του δρόμου που έχουμε πάρει είναι άκρως επικίνδυνη. «Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου». «Οι καιροί ου μενετοί». Θα έπρεπε μέσα σε αυτή την λαίλαπα της πανδημίας να έχουμε αγκιστρωθεί στον Θεάνθρωπο Κύριο και στους αιωνίους λόγους Του και όχι να καταπατούμε τα πάντα με ασύστολη ευκολία και αβασάνιστη ανευθυνότητα.
Μακάρι ο Αναστάς Θεάνθρωπος Κύριος να μας συγχωρήσει και να φωτίσει τους ιθύνοντες να κατανοήσουν ότι όσο αλλοιώνουν το δόγμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας τόσο και θα βαραίνει στους ώμους τους η ευθύνη για την κατάντια του λαού του Θεού
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟ FACEBOOK ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΕΔΩ(ΚΛΙΚ)
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Οι αναρτήσεις που γίνονται από το διαδίκτυο τα κείμενα και οι φωτογραφίες (με σχετική σημείωση της πηγής) θεωρούμε ότι είναι δημόσια.Αναρτήσεις η αναδημοσιεύσεις, από άλλες πηγές που αναρτώνται σε αυτό το blog εκφράζουν αυτούς που τις υπογράφουν.Αν υπάρχουν πνευμ.δικαιώματα παρακαλούμε ενημερώστε μας για την αφαίρεση τους(των αναρτήσεων ή αναδημοσιεύσεων).Ενημερώστε μας άμεσα εάν θίγεστε απο κάποια ανάρτηση ώστε να την αφαιρέσουμε.
Εισαγωγικός Σχολιασμός (μπλέ γράμματα)
Σε ορισμένες αναρτήσεις υπάρχει περίπτωση σαν πρόλογος να υπάρχει δικός μας σχολιασμός.Αυτή είναι η δική μας άποψη για το θέμα και δεν υποχρεώνουμε κανέναν να την διαβάσει...
---
Τα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του newspull.Μη κόσμια και προσβλητικά σχόλια θα διαγράφονται όπου αυτά εντοπίζονται(ενημερώστε μας και εσείς εάν χρειαστεί).